Cama aşina olabilirsiniz ama camın kökenini biliyor musunuz?Cam modern zamanlarda değil, 4000 yıl önce Mısır'da ortaya çıktı.
O günlerde insanlar belirli mineralleri seçip yüksek sıcaklıklarda eriterek şekil veriyorlardı ve böylece ilk cam ortaya çıkıyordu.Ancak cam bugünkü kadar şeffaf değildi ve daha sonra, teknoloji geliştikçe modern cam şekillendi.
Bazı arkeologlar binlerce yıl öncesine ait cam görmüşler ve işçilik oldukça detaylı.Bu, birçok insanın camın doğada bozulmadan binlerce yıl boyunca elementlere dayandığı gerçeğine olan ilgisini artırdı.Peki bilimsel açıdan bakıldığında bir cam şişeyi ne kadar süre doğaya atıp doğada var etmesini sağlayabiliriz?
Milyonlarca yıl boyunca var olabileceğine dair bir teori var, bu bir fantezi değil ama doğruluk payı var.
Sabit cam
Örneğin kimyasalları depolamak için kullanılan kapların çoğu camdan yapılmıştır.Bazıları dökülürse kazalara neden olabilir ve cam sert olmasına rağmen kırılgandır ve yere düştüğünde kırılabilir.
Eğer bu kimyasallar tehlikeliyse neden camı kap olarak kullanalım ki?Düşmeye ve paslanmaya karşı dayanıklı olan paslanmaz çelik kullanmak daha iyi olmaz mı?
Bunun nedeni, camın hem fiziksel hem de kimyasal olarak çok kararlı olması ve tüm malzemeler arasında en iyisi olmasıdır.Fiziksel olarak cam yüksek veya düşük sıcaklıklarda kırılmaz.İster yazın sıcağında, ister kışın soğuğunda cam fiziksel olarak sabit kalır.
Kimyasal stabilite açısından cam, paslanmaz çelik gibi metallere göre çok daha stabildir.Bazı asitler ve alkali maddeler camı cam eşyaya yerleştirildiğinde korozyona uğratamaz.Ancak bunun yerine paslanmaz çelik kullanılsaydı, kabın erimesi çok uzun sürmeyecekti.Camın kırılması kolay olduğu söylense de, uygun şekilde saklandığı takdirde güvenlidir.
Doğada atık cam
Cam çok dayanıklı olduğundan, atık camı doğaya atıp doğal olarak bozundurmak çok zordur.Plastiklerin doğada on yıllar, hatta yüzyıllar sonra bile parçalanmasının zor olduğunu daha önce sık sık duymuştuk.
Ama bu sefer camla karşılaştırıldığında hiçbir şey değil.
Mevcut deneysel verilere göre camın tamamen bozunması milyonlarca yıl alabilir.
Doğada çok sayıda mikroorganizma vardır ve farklı mikroorganizmaların farklı alışkanlıkları ve ihtiyaçları vardır.Ancak mikroorganizmalar camla beslenmez, dolayısıyla camın mikroorganizmalar tarafından parçalanma olasılığını dikkate almaya gerek yoktur.
Doğanın maddeleri bozduğu başka bir yol da oksidasyon olarak adlandırılır; bir parça beyaz plastik doğaya atıldığında, zamanla plastik sarı bir renge oksitlenir.Plastik daha sonra kırılgan hale gelecek ve yere ufalanana kadar çatlayacak, doğanın oksidasyonunun gücü budur.
Görünüşte sert çelik bile oksidasyon karşısında zayıftır, ancak cam oksidasyona karşı oldukça dayanıklıdır.Doğaya bırakılsa bile oksijenin ona hiçbir etkisi yoktur, bu nedenle camın kısa sürede parçalanması mümkün değildir.
İlginç cam plajlar
Doğaya atılan camın bozunması imkansızken çevreci gruplar neden itiraz etmiyor?Madde çevreye çok zararlı olmadığından suya atıldığında aynı kalır, karaya atıldığında ise aynı kalır ve binlerce yıl bozulmaz.
Bazı yerler kullanılmış camı geri dönüştürecek; örneğin cam şişeler içeceklerle yeniden doldurulacak veya başka bir şeyin dökümü için eritilecek.Ancak camın geri dönüştürülmesi de son derece maliyetlidir ve önceden bir cam şişenin doldurulup yeniden kullanılmadan önce temizlenmesi gerekiyordu.
Daha sonra teknoloji geliştikçe yeni bir cam şişe yapmanın, geri dönüştürmekten daha ucuz olduğu ortaya çıktı.Cam şişelerin geri dönüşümünden vazgeçildi ve işe yaramayan şişeler sahile bırakıldı.
Dalgalar üzerlerinden geçerken cam şişeler çarpışıyor ve parçaları sahile saçılıyor, böylece camdan bir plaj oluşuyor.İnsanların ellerini ve ayaklarını kolayca çizecekmiş gibi görünebilir ancak aslında pek çok cam plaj artık insanlara zarar veremez.
Bunun nedeni, çakılın cama sürtünmesiyle kenarların da giderek pürüzsüzleşmesi ve kesme etkisini kaybetmesidir.Bazı iş dünyası düşünen insanlar da bu tür cam plajları gelir karşılığında turistik amaçlı olarak kullanıyor.
Geleceğin kaynağı olarak cam
Doğada halihazırda çok fazla atık cam birikmektedir ve cam ürünleri üretilmeye devam edildikçe bu atık camın miktarı gelecekte katlanarak artacaktır.
Bazı bilim adamları, gelecekte cam üretiminde kullanılan cevherin az olması durumunda bu atık camın bir kaynak haline gelebileceğini öne sürdüler.
Geri dönüştürülerek fırına atılan bu atık cam, cam eşyaya dönüştürülebilir.Cam son derece dayanıklı olduğundan, gelecekteki bu kaynağı açık havada veya depoda depolamak için özel bir yere ihtiyaç yoktur.
Değiştirilemez cam
Cam insanlığın gelişiminde çok önemli bir rol oynamıştır.Eski zamanlarda Mısırlılar dekoratif amaçlı cam yapıyorlardı, ancak daha sonra camdan çeşitli kaplar yapılabilir hale geldi.Cam kırılmadığı sürece sıradan bir eşya haline geldi.
Daha sonra camı daha şeffaf hale getirmek için özel teknikler kullanılmaya başlandı ve bu da teleskobun icadının ön koşullarını sağladı.
Teleskobun icadı navigasyon çağını başlattı ve astronomik teleskoplarda camın kullanılması insanlığa evreni daha kapsamlı bir şekilde anlama olanağı sağladı.Cam olmasaydı teknolojimizin ulaştığı yüksekliğe ulaşamayacağını söylemek doğru olur.
Gelecekte de cam önemli bir rol oynamaya devam edecek ve vazgeçilmez bir ürün haline gelecektir.
Lazer gibi malzemelerin yanı sıra havacılık ekipmanlarında da özel camlar kullanılıyor.Kullandığımız cep telefonları bile daha iyi bir görüntü elde etmek adına düşmeye dayanıklı plastikten vazgeçip Corning camına geçti.Bu analizleri okuduktan sonra birdenbire göze çarpmayan camın yüksek ve güçlü olduğunu mu hissettiniz?
Gönderim zamanı: Nis-13-2022